Makat çevresinde  şiddetli ağrı, kızarıklık,  şişlik  ve bazen eşlik eden  vücutta titreme, ateş  şikayeti ile başvuran hastalarda makat çevresinde apse ihtimali akla gelir.

Bu bölgedeki iltihabi hastalıklar anal kanaldaki salgı bezlerinde başlar ve zamanla içi cerahat dolu boşluklar haline gelir.

Anal kanalın birkaç cm içerisinde 6-10 adet salgı bezi bulunur, iç ve dış sfinkter kası adı verilen ve dışkı kontrolünün sağlanmasında önemli görevleri olan iki adet kas tabakası anal kanalı çevreler. Anal kanaldaki bezler kanalı çevreleyen bu iki kas tabakası arasında yerleşirler. Bezlerin asıl görevi anal kanalın kayganlığını sağlamak ve dışkılama işlevini kolaylaştırmaktır.

Apse, anal kanal içindeki küçük bir salgı bezinin bakteri ile enfekte olması veya tıkanması ile oluşan  akut    enfeksiyondur.   Eğer kalın bağırsağın son kısmı olan rektuma yakın bölgede apse gelişirse, hastada dışkılama ya da oturma esnasında ağrı ya da bazen alt karın bölgesinde ağrı yakınmaları da olabilir (Şekil 1)

 

 

Şekil 1. Farklı seviyedeki apseler

 

 

Bu enfeksiyonun kimde ve ne  zaman  ortaya çıkacağını bilmek ya da olmasını engellemek mümkün değildir.  Önemli olan, makat bölgesinde apseyi düşündürecek  bulgular ve  beraberinde  titreme, ateş, halsizlik  yakınmaları ortaya çıktığında hemen  doktora  başvurmaktır.

 

Tanı

Bazen anüs çevresinde doğrudan apseye ait ağrılı, kızarık şişlik gözlenir, bazen parmakla muayenede anal kanal içinde ağrılı kitle ele gelir  ( Şekil 2 ). Anal kanalın daha üst kısımlarındaki apseler dışarıdan fark edilmeyebilir, bu durumda endorektal US ya da pelvik MR ile teşhis konabilir.

                                                                                                                                Şekil 2. Perianal apse

Tedavi

Perianal apselerin tedavisi  erken drenajdır.  Geç başvuran hastalarda bazen  apse  kendiliğinden  boşalmaya ve makattan kanlı- cerahatli kötü kokulu akıntı gelmeye başlar . Hastanın ağrısı geçici olarak azalmış olsa da, hasta mutlaka genel cerraha başvurmalı ve cerrahi olarak yapılan küçük bir kesi ile apsenin tam olarak boşalması sağlanmalıdır  ( Şekil 3).

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                   Şekil 3.Perianal apsenin boşaltılması

 

 

 

Küçük apseler lokal anestezi altında poliklinik koşullarında  boşaltılabilirken,  büyük veya derin bir apse ameliyathane şartlarında müdahale  gerektirebilir.

Diabetikler ve immün sistemi baskılanmış olan hastalar gibi daha ciddi ve enfeksiyonlara hassas olan hastaları  hastaneye yatırmak  gerekebilir.

Apsenin boşaltılmasından sonra belli aralıklarla düzenli pansumanlar gerekir,  burada amaç apse kavitesinin kontrollü ve tam olarak kapanmasını sağlamaktır. Ayrıca uygun antibiyotik ve oturma banyosu da iyileşmenin daha hızlı ve komplikasyonsuz seyretmesine yardımcı olur.

Tam iyileşme, apsenin büyüklüğüne bağlı olarak 2-3 hafta sürebilir .

İyileşmenin yeterli ve tam olmadığı durumlarda Perianal fistül’ün gelişmesi kaçınılmazdır.